Leven van Liedwy ed. 1994

Tleven van Liedwy, die maghet van Sciedam (anoniem) XVd

[Kritische teksteditie: Ludo Jongen en Cees Schotel m.m.v. Josephine Franken (eds.), Het leven van Liedewij, de maagd van Schiedam – De Middelnederlandse tekst naar de bewaarde bronnen uitgegeven, vertaald en van commentaar voorzien. Middelnederlandse Tekstedities – nr. 2, Verloren, Hilversum, 1994]

[Ca 1123 – 1124 – 1125] [NK 981]

Auteur

Anoniem [ed. 1994: 16-17 / 113].

Genre

Een middeleeuws heiligenleven (een vita) en dus een hagiografische tekst [ed. 1994: 114]. Middelnederlands proza.

Situering / datering

Het Leven van Liedwy bleef bewaard in drie vijftiende-eeuwse handschriften en vier drukken van circa 1500 [ed. 1994: 123-126].

• Gent, Universiteitsbibliotheek, 1080. Handschrift, te dateren circa 1480, Brabants (afkomstig uit het klooster Zevenborren bij Brussel).
• Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 71 H 9. Handschrift, eind vijftiende eeuw, Hollands.
• Utrecht, Rijksmuseum Het Catharijneconvent, hs. 92 G 5. Handschrift, eind vijftiende eeuw, Brabants (afkomstig uit het Catharinaklooster te Heusden).
• Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 169 G 62. Incunabel: Delft, Jacob Jacobszoon van de Meer of Christiaen Snellaert, 1487.
• Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 169 G 85. Incunabel: Delft, Christaen Snellaert, 1490.
• Brussel, Koninklijke Bibliotheek, A 1800. Incunabel: Gouda, Collacie-broeders, 1496.
• Utrecht, Rijksmuseum Het Catharijneconvent, 1259 B 5. Postincunabel: Schiedam, Otgier Pieterssoen Nachtegael, 1505.

Deze handschriften en drukken zouden teruggaan op een Middelnederlandse oertekst die ontstond tussen 1434 en 1440 [ed. 1994: 112-113]. De editie van Jongen en Schotel werd getranslittereerd en gecollationeerd naar het Gentse handschrift [ed. 1994: 105]. Naast de Middelnederlandse tekst bestaat ook nog een Latijnse versie van het leven van Liedewij. De oudste Latijnse versie (de zogenaamde vita prior) werd geschreven door Hugo van Rugge, die subprior was in het Sint-Elisabethklooster te Rugge (bij Den Briel). De Latijnse tekst werd in de vijftiende eeuw bewerkt door Thomas à Kempis en Jan Brugman [ed. 1994: 16-17 / 109-112].

Inhoud

Zie voor een samenvatting ed. 1994: 115-116.

Thematiek

Is nauw verbonden met de ideeën van de Moderne Devotie: zie onder meer de opvallende aandacht voor de troostende werking van het mediteren over de Passie van Christus [ed. 1994: 14].

Receptie

Uit het receptie-onderzoek naar de handschriften en de drukken blijkt dat we voor het Leven van Liedwy globaal twee secundaire receptiekringen kunnen onderscheiden: kloosterlingen en burgers die in contact stonden met de Moderne Devotie [ed. 1994: 116-118].

Profaan / religieus?

Manifest stichtelijk-religieus van aard.

Geraadpleegde lectuur

• M.J. van Buuren, in: Madoc – Tijdschrift over de Middeleeuwen, jg. 4, nr. 1 (april 1990), pp. 54-57 [recensie van de eerdere editie van 1989].
• Anja van Leusden, “Het leven van Liedewij, de maagd van Schiedam”, in: De nieuwe taalgids, jg. 83, nr. 3 (mei 1990), pp. 270-271 [recensie van de eerdere editie van 1989].
• Ludo Jongen en Cees Schotel, “Waarheid of fictie? Over de bruikbaarheid van het Middelnederlandse Leven van Liedewij, de maagd van Schiedam als historische bron”, in: Ons Geestelijk Erf, deel 65, aflevering 1 (maart 1991), pp. 39-51.
• Hans van Oerle, in: Ons Geestelijk Erf, deel 65, aflevering 2-3 (juni-september 1991), pp. 284-285 [recensie van de eerdere editie van 1989].
• C. Zieleman, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, deel 108 (1992), aflevering 1, pp. 94-96 [recensie van de eerdere editie van 1989].
• Bart Besamusca, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, deel 110 (1994), aflevering 2, p. 174 [recensie van de editie-1994].
• Nelly Moerman, “In hout gesneden – Verbeelding en beeldtraditie in het Leven van Lidwina van Schiedam”, in: Madoc – Tijdschrift over de Middeleeuwen, jg. 27, nr. 1 (voorjaar 2013), pp. 34-42.

[explicit 14 september 1994 / 17 juli 2020]