Meester eckaerts leere daer hi in doelde ed. 1973

Van meester eckaerts leere daer hi in doelde

(Jan van Leeuwen) 1343-1355

[Teksteditie: Th.B.W. Kok (ed.), “Jan van Leeuwen en zijn werkje tegen Eckhart”, in: Ons Geestelijk Erf, deel XLVII, afl. 2 (juni 1973), pp. 129-172]

Auteur

Jan van Leeuwen, die in het Groenendaalklooster bij Brussel het ambt van kok uitoefende. Hij trad er in kort na de stichting in 1343 en stierf er in 1378 [ed. 1973: 130].

Genre

Een geestelijk traktaat(je) in Middelnederlands proza.

Situering / datering

De tekst bleef enkel bewaard in Brussel, Koninklijke Bibliotheek Albert I, hs. 888-890, ff. 134r-137v. Van Leeuwen moet het geschreven hebben vóór 1355 en na 1343 (het jaar van de stichting van Groenendaal) [ed. 1973: 132].

Inhoud / thematiek

Jan van Leeuwen protesteert in dit korte traktaat tegen een preek van Meister Eckhart waarin de vraag behandeld wordt of de goede werken die door iemand in staat van doodzonde worden gedaan, al dan niet verloren blijven als die persoon later in de staat van genade terugkeert. Eckhart is – in tegenstelling tot de communis opinio onder de theologen van zijn tijd – van mening dat deze goede werken als een verdienste worden aangerekend. Jan van Leeuwen is het daar duidelijk niet mee eens. Zie voor een gedetailleerder inhoudsoverzicht ed. 1973: 140-145.

Receptie

Kloosterliteratuur. Verband met Groenendaal (Brussel).

Profaan / religieus?

Religieus.

Persoonlijke aantekeningen

De tekstbezorger is niet mals voor Jan van Leeuwen. Hij beschuldigt de kloosterkok van breedsprakerigheid, storende herhalingen, zwakke argumentatie, afdwalingen, onnauwkeurigheden, onbeheerstheid en een improviserende stijl [ed. 1973: 147]. Op pagina 151 concludeert hij: ‘Het verweer tegen Eckhart kunnen wij alleen maar zien als uitermate zwak’.

[explicit 15 november 2001]