Vandenbroeck 1986b
“Kommen die Adepten wieder? Ueber Bosch, Alchimie und esoterische Kunstwissenschaft” (Paul Vandenbroeck) 1986
[in: Kunstchronik, jg. 39, nr. 11 (november 1986), pp. 477-481]
Een nieuwe generatie van vooral Amerikaanse kunsthistorici brengt Bosch weer in verband met esoterische wetenschappen. Na gewezen te hebben op het failliet van Wilhelm Fraenger in het verleden, bespreekt Vandenbroeck kort en afwijzend het recente werk van Dorothy M. Joiner, die Bosch verklaart vanuit de kabbala, de gnosis, de alchemie en de archetypenleer, en van Laurinda Dixon, die in Bosch een alchemist ziet.
Vandenbroeck vindt het zinloos bij Bosch naar alchemistische symbolen te zoeken, maar ziet wel twee overeenkomsten tussen Bosch’ opvattingen en de alchemistische theorie: het versmelten van het organische met het anorganische, en het seksualiseren van de anorganische en vegetatieve wereld. De auteur vraagt zich af in hoeverre sommige mensen uit Bosch’ omgeving zich bewust waren van de onkerkelijke aard van vele van hun opvattingen. Dit aspect van de late middeleeuwen is nog grotendeels onverkend terrein. Moeilijker nog is het probleem van de verspreiding van niet-officieel gedachtegoed buiten georganiseerde bewegingen.
[explicit]
