Tspel van Maria ghecompareirt byden scepe

(Cornelis Everaert) 1530

[Teksteditie: J.W. Muller en L. Scharpé (eds.), Spelen van Cornelis Everaert, vanwege de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden met inleiding en aanteekeningen uitgegeven. Boekhandel en Drukkerij voorheen E.J. Brill, Leiden, [1898]-1920, pp. 327-342 = Maria ghecompareirt byden scepe ed. 1920]

[Teksteditie: W.N.M. Hüsken (ed.), De Spelen van Cornelis Everaert – Opnieuw uitgegeven, van inleidingen, annotaties en woordverklaringen voorzien. Deel II, Verloren, Hilversum, 2005, pp. 645-674 = Maria ghecompareirt byden scepe ed. 2005]

[Hummelen 1 B 21]

Auteur

De Brugse rederijker Cornelis Everaert (ca. 1480-1556). Vergelijk ook bij Maria Hoedeken ed. 1920.

Genre

Een allegorisch rederijkersspel, dat naar de inhoud meer wegheeft van een berijmd theologisch, populair-exegetisch traktaat.

Situering / datering

Dit spel (496 verzen in de editie-1920) is één van de 35 toneelteksten die bewaard bleven in een autograaf-verzamelhandschrift (Brussel, Koninklijke Bibliotheek, sign. Hs. 19.036).Volgens de originele inhoudstafel en volgens een passage in de tekst zelf (verzen 3-10) werd de tekst geschreven in 1530 naar aanleiding van een rederijkerswedstrijd te Wervik. Het spel won er een prijs.

Inhoud

Nadat Vraghe en Andwoorde in de proloog het onderwerp hebben ingeleid (Maria ‘figuurlijk en schriftuurlijk’ vergelijken met een schip) leggen de personages Behendich Voortstel (een ‘scipman’), Morael Besouck (een ‘weerlic priester’ = seculiere geestelijke) en Scriftuerlicke Beleedynghe (een ‘vrauwe gheestelic” = een non) uit hoe de onderdelen van een schip allegorisch kunnen worden toegepast op Maria.

Thematiek

Een mooi voorbeeld van de middeleeuwse zin voor ingewikkelde allegorieën en voor de Maria-devotie in het zestiende-eeuwse Vlaanderen.

Receptie

Stadsliteratuur. Het betreft hier een rederijkersspel van een Brugse rederijker, geschreven naar aanleiding van een rederijkerswedstrijd te Wervik. Verbanden met Brugge en Wervik.

Profaan / religieus?

Zuiver religieus van aard.

[explicit 9 maart 1994 / 20 september 2016]