Achte personen wensen (Bouden vander Lore) circa 1408

[Teksteditie: H. van Dijk, W.P. Gerritsen, Orlanda S.H. Lie en Dieuwke E. van der Poel (eds.), Klein kapitaal uit het handschrift-Van Hulthem – Zeventien teksten uit Hs. Brussel, K.B., 15.589-623, uitgegeven en ingeleid door neerlandici, verbonden aan tien universiteiten in Nederland en België. Middeleeuwe Studies en Bronnen – deel XXXIII, Verloren, Hilversum, 1992, pp. 23-31 = Achte personen wensen ed. 1992]

[Diplomatische teksteditie: Herman Brinkman en Janny Schenkel (eds.), Het handschrift-Van Hulthem – Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Middelnederlandse Verzamelhanschriften uit de Nederlanden – VII, 1, Verloren, Hilversum, 1999, pp. 250-254 = Achte personen wensen ed. 1999]

Auteur

Bouden van der Lore (= Boudewijn vander Luere, die in 1381/82 in Gent verbleef?).

Genre

In de slotformule door de kopiist een ‘sproke’ genoemd. Naar de inhoud een wensdicht en een standensatire.

Situering / datering

Deze tekst (184 verzen) is nummer 23 uit het handschrift-Van Hulthem (Brussel, Koninklijke Bibliotheek, hs. 15.589-623, ff. 33r-34r). De tekst werd dus gekopieerd circa 1408 in (de omgeving van) Brussel, maar is hoogstwaarschijnlijk ouder (XIVd?).

Inhoud

Acht personen (een ridder, een jonkvrouw, een klerk, een non, een monnik, een begijn, een parochiepaap en een gehuwde vrouw), die samen vier paren vormen, uiten achtereenvolgens een wens. Hun wensen komen overeen met wat in andere teksten rond 1400 over deze types geschreven wordt, en dat is niet zo fraai. Zij zijn namelijk allemaal nogal gehecht aan het aardse. Alleen de begijn lijkt op het hogere afgestemd, maar de schijnheiligheid der begijnen was spreekwoordelijk. Vergelijk verder ed. 1992: 24-25.

Thematiek

Vanuit burgerlijk-stedelijk perspectief wordt satirische kritiek gegeven op bepaalde standen (waaronder ook de eigen stand: zie de gehuwde vrouw). Negatieve zelfdefiniëring dus.

Receptie

Stadsliteratuur. Vergelijk bij thematiek. Vergelijk verder ed. 1992: 25.

Profaan / religieus?

Profaan.

[explicit 7 september 1993]