Een Spel van Sinnen vanden Ghichtigen mensche

(anoniem) vóór 1582

[Diplomatische teksteditie: W.N.M. Hüsken, B.A.M. Ramakers en F.A.M. Schaars m.m.v. M.R. Hagendoorn en J.P.G. Heersche (eds.), Trou Moet Blijcken – Deel 3: Boek C – Bronnenuitgave van de boeken der Haarlemse rederijkerskamer ‘de Pellicanisten’. Uitgeverij Quarto, Assen, 1993, ff. 154r-166r = Ghichtige Mensche ed. 1993]

[Hummelen 1 OC 11]

Auteur

Een anonieme rederijker.

Genre

Een zinnenspel. In de terminologie van Hummelen een ‘nieuwtestamentisch historiaalspel’ [Hummelen 1968: 341].

Situering / datering

Dit spel (1344 verzen/regels in de editie-1993) bleef bewaard in Boek C uit het archief van de Haarlemse rederijkerskamer De Pellicanisten. De teksten in dit boek werden grotendeels gekopieerd door Goossen ten Berch (ff. 1-25 echter door een andere hand). Volgens een aantekening op folio 166r werd het boek voltooid op 1 december 1604. De erin aanwezige teksten dateren dus van vóór die datum. Een aantekening op het einde van het stuk signaleert dat het de laatste keer gespeeld werd te Leiden in oktober 1582.

Inhoud

Een dramatisering van het vijfde hoofdstuk van het Evangelie van Johannes: Christus die een lamme geneest en daardoor in conflict komt met de joodse farizeeërs (het geschil over de sabbath, de overspelige vrouw).

Thematiek

Stichtelijk-religieus. Heel het toneelstuk is op verholen wijze doordrenkt van de vervolgingen die de protestanten moeten ondergaan ten gevolge van de Inquisitie (duidelijke parallel met Christus en zijn apostelen die door de farizeeërs tegengewerkt worden).

Receptie

Het betreft hier een rederijkersstuk dat bewaard bleef in een rederijkerscontext. Dit wijst op stadsliteratuur. Verbanden met Haarlem en Leiden.

Profaan / religieus?

Stichtelijk-religieus.

[explicit 17 juli 1999]