Fili accedens (Jan van Schoonhoven?) XVa

[Teksteditie: M.M. Kors (ed.), “Het traktaat Fili accedens, toegeschreven aan de prior van Groenendaal – Studie en kritische uitgave”, in: Ons Geestelijk Erf, deel 62, afl. 3 (september 1988), pp. 176-256 = Fili accedens ed. 1988]

Auteur

In drie van de bewaard gebleven handschriften wordt deze tekst toegeschreven aan ‘de prior van Groenendaal’ [ed. 1988: 176]. Over welke prior het gaat, is onzeker. Kandidaten zijn Jan van Schoonhoven, die echter in het begin van de vijftiende eeuw slechts subprior van Groenendaal was, en zijn naamgenoot Jan van Schoonhoven de Karmeliet, die van 1401 tot 1402 prior was van het karmelietenklooster van de Onze-Lieve-Vrouwebroeders te Mechelen [ed. 1988: 178-182].

Genre

Een geestelijk prozatraktaat.

Situering / datering

Fili accedens bleef bewaard in twaalf handschriften uit de vijftiende en zestiende eeuw.

• Aa : Aken, Stadtarchiv, 2. Midden vijftiende eeuw. Herkomst: klooster up Hardewijns grave te Aken = tertiaren franciscanen.
• Am : Amsterdam, Bibliotheek der Gemeentelijke Universiteit, I G 30. Vijftiende eeuw, herkomst onbekend.
• Bk : Brussel, Koninklijke Bibliotheek, 4287. Eind vijftiende eeuw. Herkomst: Brussels klooster van reguliere kanunnikessen van Sint-Augustinus van Windesheim.
• Bs : Brussel, Stadsarchief, 2915. Eind vijftiende eeuw. Herkomst: franciscaner milieu.
• Dü : Düsseldorf, Universitätsbibliothek, C 93. Dateert van 1450-70, herkomst onbekend.
• G : ‘s- Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 135 F 12. Circa 1462. Herkomst: een tertiarissenklooster in Hasselt.
• L : Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, B.P.L. 2629. Van 1480-90. Herkomst: Sint-Agnietenklooster te Arnhem = reguliere kanunnikessen van Sint-Augustinus van Windesheim.
• Ra : Rotterdam, Gemeentebibliotheek, 96 G 5. Midden vijftiende eeuw. Herkomst: klooster Sint-Agnietenberg bij Zwolle = reguliere kanunniken van Sint-Augustinus van Windesheim.
• Rb : Rotterdam, Gemeentebibliotheek, 96 G 6. Van 1450. Herkomst: augustijner koorheren?
• Ee : Rijsenburg, Groot Seminarie, 54. Eind vijftiende, begin zestiende eeuw. Herkomst: tertiarissenklooster bij Utrecht?
• Za : Zwolle, Gemeentelijke Archiefdienst, verz. Emmanuelshuizen, 1. Vijftiende eeuw. Herkomst: Oost-Nederland.
• Zb : Zwolle, Gemeentelijke Archiefdienst, verz. Emmanuelshuizen, 8. Eerste kwart vijftiende eeuw. Herkomst: Oude Convent te Zwolle? [ed. 1988: 191-198]

De tekstbezorger koos voor Ee als basishandschrift [ed. 1988: 202]. Het origineel moet ontstaan zijn in Brabant in het eerste kwart van de vijftiende eeuw (vóór circa 1425) [ed. 1988: 178 / 201 / 255].

Inhoud

De tekst geeft adviezen bij het weerstaan van geestelijke bekoringen. Zie voor een meer gedetailleerd overzicht van de inhoud ed. 1988: 182-187.

Thematiek

Manifest stchtelijk en gericht op een publiek van wereldlijke Derde Ordelingen [ed. 1988: 184].

Receptie

Kloosterliteratuur. De tekst hoort primair thuis in het Groenendaalse milieu (Brussel) en secundair in het milieu van de Moderne Devotie (zie ook de herkomst van de bewaarde handschriften) [ed. 1988: 184 / 186 / 188].

Profaan / religieus?

Stichtelijk-religieus.

[explicit 24 december 1995]