Een spel van sinnen beroerende het cooren (Lauris Jansz.) 1565
[Teksteditie: W.M.H. Hummelen en G.R.W. Dibbets (eds.), Een spel van sinnen beroerende Het Cooren (1565) van Lauris Jansz., factor van de Haarlemse rederijkerskamer De Wijngaertrancken, ingeleid en geannoteerd. Klassieke Letterkundig Pantheon – nr. 225, Thieme, Zutphen, 1985 = Cooren ed. 1985]
[Diplomatische teksteditie: W.N.M. Hüsken, B.A.M. Ramakers en F.A.M. Schaars m.m.v. M.R. Hagendoorn en J.P.G. Heersche (eds.), Trou Moet Blijcken – Deel 6: Boek F – Bronnenuitgave van de boeken der Haarlemse rederijkerskamer ‘de Pellicanisten’. Uitgeverij Quarto, Assen, 1996, ff. 1r-18v = Cooren ed. 1996]
[Hummelen 1 OF 1]
Auteur
Lauris Jansz., in 1565 de factor van de Haarlemse rederijkerskamer De Wijngaertrancken.
Genre
Volgens het oorspronkelijke opschrift een ‘spel van sinnen’. Een moraliteit dus (allegorisch rederijkersspel).
Situering / datering
Dit spel (1187 verzen) bleef bewaard in Boek F uit het archief van de Haarlemse rederijkerskamer De Pellicanisten. Boek F werd voltooid op 22 juli 1589. Volgens een aantekening in de tekst werd het stuk door Lauris Jansz. voltooid op 4 november 1565 [ed. 1985: 22].
Inhoud
Zie voor een samenvatting ed. 1985: 11-13.
Thematiek
Het Cooren is een felle aanklacht tegen de Haarlemse groothandelaren in koren. Volgens Jansz. worden de in het najaar van 1565 in de Nederlanden heersende hongersnood en de absurd hoge korenprijzen niet alleen veroorzaakt door de misoogst van de voorafgaande zomer, maar ook door de machinaties van de hebzuchtige korenkopers die het koren opstapelen op hun zolders, weigeren te verkopen en zo de prijzen kunstmatig de hoogte indrijven. In het spel treden twee van deze korenkopers op onder de allegorische namen Nimmermeer Genoch en Onversaedige Begeert.
Receptie
Stadsliteratuur. Het betreft hier een rederijkersspel van een Haarlemse rederijker dat de economische situatie in Haarlem anno 1565 aanklaagt. Verband met Haarlem.
Profaan / religieus?
Overwegend profaan, maar met religieuze inslag (de korenkopers handelen tegen Gods wil).
Recensies van de editie-1985
[explicit 30 maart 1996]
