Gentse Secreten (anoniem) XV/XVI?

[Teksteditie: Christian De Backer (ed.), “Een onbekende verzameling Middelnederlandse ‘secreten’ uit Gent”, in: Volkskunde, jg. 91, nr. 2 (april-juni 1990), pp. 84-96 = Gentse Secreten ed. 1990]

[Niet vermeld bij Jansen-Sieben]

Auteur

De auteur en de kopiist bleven anoniem. De kopiist was waarschijnlijk een aangestelde van de infirmerie van de Gentse Sint-Pietersabdij, aangezien de bindel uit de fermerie stamt.

Genre

Artesliteratuur. ‘Secreten’ zijn zeer gevarieerde recepten die wondere experimenten, magie en bepaalde kennis tot onderwerp hebben en die niet tot vaktechniek en de geneeskunde behoren. Meesstal duiken ze op in de vorm van verzamelingen en bevatten ze ook enkele medische en technische recepten. Deze verzamelingen zijn anoniem of worden aan bekende personen of auteurs toegeschreven, zoals Alexander de Grote, Albertus Magnus en de Salernitaanse geneesheer Copho [ed. 1990: 84].

Situering / datering

Het betreft hier een groep van 55 Middelnederlandse secreten uit het archief van de Gentse Sint-Pietersabdij (Rijksarchief Gent, Sint-Pietersabdij, Reeks II, nr. 235). Het handschrift in kwestie dateert uit het begin van de achttiende eeuw maar is een kopie van een eeuwen oudere Vorlage. De bronnen van deze secretenverzameling zijn onder meer Plinius’ Naturalis Historia, het secretenboek van Albertus Magnus, de Jeeste van Walewein, verscheidene andere secretenverzamelingen, een verhaal of volksboek over Karel de Grote en wellicht ook het Boek der Vuren van Marcus Graecus.

Inhoud / thematiek

Deze verzameling Middelnederlandse secreten omvat slechts enkele magische, medische en technische recepten, maar wel een groot aantal wonderlijke experimenten.

Receptie

De secreten zijn afkomstig uit een abdij. Ze behoren niet manifest tot de stadsliteratuur, maar zijn wel verwant met andere secretenverzamelingen (zoals bijvoorbeeld Den Sack der Consten) die in de stad gedrukt werden.

Profaan / religieus?

Manifest profaan.

[explicit 15 augustus 1992]