Een spel Van thuis van Idelheijt (Heijnszoon Adriaensz?) vóór 1568?

[Diplomatische teksteditie: W.N.M. Hüsken, B.A.M. Ramakers en F.A.M. Schaars m.m.v. M.R. Hagendoorn en J.P.G. Heersche (eds.), Trou Moet Blijcken – Deel 6: Boek F – Bronnenuitgave van de boeken der Haarlemse rederijkerskamer ‘de Pellicanisten’. Uitgeverij Quarto, Assen, 1996, fol. 62r-80r = tHuis van idelheijt ed. 1996]

[Hummelen 1 OF 5]

Genre

Een zinnenspel.

Auteur

Misschien de Haarlemse rederijker Heijnszoon Adriaensz [vergelijk ed. 1996: 5].

Situering / datering

Dit spel (1674 versregels in de editie-1996, het slot ontbreekt) bleef bewaard in boek F uit de verzameling van de Haarlemse rederijker De Pellicanisten. Dit boek werd in 1598 voltooid door de kopiist Adriaen Louriszoon Lepel. Aangezien Adriaensz in 1568 ter dood gebracht werd, zou dit spel dus moeten dateren van vóór die datum (als Adriaensz inderdaad de auteur is).

Inhoud

Den Dwalenden Mensch, een metselaar, is bezig een huis te maken en maakt daarvoor gebruik van Alle Mans Arbeijt, die stenen moet aanbrengen. De neefkens Diversche Sinnen en Idel Begrip laten Den Dwalenden Mensch echter zijn huis, dat overigens gebouwd wordt op stuivend zand, voortdurend weer afbreken en opbouwen. Den Dwalenden Mensch staat blijkbaar allegorisch voor de geestelijke en wereldlijke overheden (vergelijk de verzen 198-199), die verslaafd zijn aan de aardse ijdelheden en daarvoor het volk uitbuiten. Het duurt zolang tot Alle Mans Arbeijt (die ook Opperman heet) tot de bedelstaf wordt gebracht. Die Lieft, een vrouw, komt dan Den Dwalenden Mensch op het rechte pad brengen door de christelijke naastenliefde te prediken. Zoals gezegd, ontbreekt echter het slot.

Thematiek

Stichtelijk-religieus.

Receptie

Stadsliteratuur. Het betreft hier een rederijkersspel dat bewaard bleef in de archieven van een Haarlemse rederijkerskamer. Verband met Haarlem.

Profaan / religieus?

Stichtelijk-religieus.

Persoonlijke aantekeningen

Dit spel staat stijf van de allegorische beeldspraak en is daardoor nauwelijks te genieten.

[explicit 11 augustus 1998]