Een scoon spel van Sanct Jooris (anoniem) vóór 1565

[Teksteditie: P. Leendertz Jr. (ed.), Middelnederlandsche Dramatische Poëzie. Leiden, 1907, pp. 423-435 (tekst), 600-602 (aantekeningen), LVII-LXI (over het handschrift) = Sanct Jooris ed. 1907]

[Hummelen 1 F 2]

Genre

Een rederijkersspel, meer bepaald een heiligenspel.

Auteur

Anoniem.

Situering / datering

Dit toneelspel (296 verzen) bleef bewaard in het verzamelhandschrift Brussel, K.B., ms. 16.912-13, fol. 248v-252r. Het handschrift dateert uit het midden van de zestiende eeuw. De tekst werd hoogstwaarschijnlijk gekopieerd in of kort na 1565, maar is wellicht veel ouder [ed. 1907: LVIII-LIX]. Waarschijnlijk is het handschrift afkomstig uit Gent [ed. 1907: LVIII].

Inhoud

Sint-Joris verlost in de stad ‘Setena’ in het land ‘Libero’ een prinses die geofferd wordt aan een draak. Deze helsche drake (zie vers 205) is een symbool van de zondigheid en van het ongeloof (vergelijk verzen 147-154). Sint-Joris verslaat de draak en bekeert de prinses tot het christendom. De prinses voert de draak gevankelijk mee naar de stad die zich vervolgens ook bekeert tot het christendom.

Thematiek

Stichtelijk.

Receptie

Het betreft hier een rederijkersspel (zie het rondeel waarmee de tekst aanvangt en het refrein waarmee de tekst eindigt) dat wellicht gekopieerd werd (en ontstond?) in Gent. Stadsliteratuur. Verband met Gent?

Profaan / religieus?

Manifest religieus en stichtelijk.

Aantekeningen

Een scoon spel van Sanct Jooris krijgt van Van Mierlo acht regels toebedeeld. Knuvelder besteedt er slechts twee regels aan. Een meesterwerkje kan men dit korte toneelstukje inderdaad niet noemen. Interessant is wel dat de draak met zondigheid en ongeloof wordt geassocieerd.

Geraadpleegde lectuur

• J. Van Mierlo, De Middelnederlandsche Letterkunde van omstreeks 1300 tot de Renaissance. Geschiedenis van de Letterkunde der Nederlanden – Tweede Deel, N.V. Standaard Boekhandel-Teulings’ Uitgevers-mij. N.V., Antwerpen-Brussel-’s-Hertogenbosch, 1940, p. 238.
• G.P.M. Knuvelder, Handboek tot de Geschiedenis der Nederlandse Letterkunde. Deel I, L.C.G. Malmberg, ’s-Hertogenbosch, 1970 (5^de, geheel herziene druk), p. 383.

[explicit 27 december 1996 / 6 april 2015]