Tspel van Sinte Pieter ghecompareirt byder duve

(Cornelis Everaert) 1531

[Teksteditie: J.W. Muller en L. Scharpé (eds.), Spelen van Cornelis Everaert, vanwege de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden met inleiding en aanteekeningen uitgegeven. Boekhandel en Drukkerij voorheen E.J. Brill, Leiden, [1898]-1920, pp. 343-359 = Sinte Pieter ghecompareirt byder duve ed. 1920]

[Teksteditie: W.N.M. Hüsken (ed.), De Spelen van Cornelis Everaert – Opnieuw uitgegeven, van inleidingen, annotaties en woordverklaringen voorzien. Deel II, Verloren, Hilversum, 2005, pp. 675-703 = Sinte Pieter ghecompareirt byder duve ed. 2005]

[Hummelen 1 B 22]

Auteur

De Brugse rederijker Cornelis Everaert (ca. 1480-1556). Vergelijk ook bij Maria Hoedeken ed. 1920.

Genre

Een allegorisch rederijkersspel dat naar de inhoud meer weg heeft van een berijmd theologisch, populair-exegetisch traktaat.

Situering / datering

Dit spel (542 verzen in de editie-1920) is één van de 35 toneelteksten die bewaard bleven in een autograaf-verzamelhandschrift (Brussel, Koninklijke Bibliotheek, sign. Hs. 19.036). Volgens de originele inhoudstafel en volgens een aantekening in de tekst zelf werd het stuk geschreven in 1531 ter gelegenheid van de vereniging van twee rederijkerskamers uit Veurne (Aerm in de Buerse en Jonc van Zinne) en op 19 juni van datzelfde jaar opgevoerd te Steenvoorde (een dorp tussen Ieper en Kassel).

Inhoud

Besouck om Weten (een personificatie van de leergierige burgerij) vraagt aan Vrouw Rhetorycka om de H. Petrus te ‘compareiren’ (vergelijken) met een duif. Vervolgens legt Rethorycka samen met Scriftuerich Prouven (personificatie van het Nieuwe Testament) en Fyguerlic Bewys (personificatie van het Oude Testament) omslachtig uit hoe de H. Petrus in allerlei opzichten allegorisch en typologisch kan vergeleken worden met een duif. Komen daarbij achtereenvolgens aan bod: de namen van Petrus, de bijnamen van Petrus en allerlei uiterlijke kenmerken, karaktertrekken en gewoonten van de duif.

Thematiek

Gegevens uit de artesliteratuur worden hier op allegorisch-typologische wijze uitgewerkt met de bedoeling een stichtelijke boodschap te brengen.

Receptie

Stadsliteratuur. Het betreft hier een rederijkersspel van een Brugse rederijker, geschreven voor twee rederijkerskamers uit Veurne en opgevoerd te Steenvoorde. Verbanden met Brugge, Veurne en Steenvoorde.

Profaan / religieus?

Zuiver stichtelijk-religieus van aard.

[explicit 3 juni 1994 / 21 september 2016]