Prognosticatie van den jare MDXLIIII

duerende totter eynde der werelt – Niew overgheset te Lueven

uuten Latine in Franchois by Tugrobel anders ghenaemet Transipalocin

ende voorts uut den Franchoise ghetranslateert in ’t Nederduytsch

by my, Peeter Snoeys

(Peeter Snoeys) 1544

[Teksteditie: Hinke van Kampen, Herman Pleij, Bob Stumpel, Annebel Venmans en Paul Vriesema (eds.), Het zal koud zijn in ’t water als ’t vriest – Zestiende-eeuwse parodieën op gedrukte jaarvoorspellingen – Tekstuitgave met inleiding en commentaar. Nijhoffs Nederlandse Klassieken, Martinus Nijhoff, Den Haag, 1980, pp. 142-161 = Tugrobel ed. 1980]

Auteur

Peeter Snoeys, tevens de drukker, vertaalde de tekst naar een Franstalige Leuvense druk.

Genre

Een spotprognosticatie. Vergelijk over dit genre Aelwarich ed. 1980.

Situering / datering

Tugrobel (181 regels), aldus de door de tekstbezorgers gehanteerde korttitel, werd in 1544 gedrukt door de Antwerpse uitgever Peeter Snoeys. Het enige bewaarde exemplaar bevindt zich in de Antwerpse Stadsbibliotheek. De tekst gaat via een onbekende Franse vertaling grotendeels terug op een Latijnse bron: de Prognosticon ex Ethrusco sermone van Henricus Ritter Starrenwadel (duidelijk een schertsnaam). De rest van de uitgave gaat terug op de Prognostica alioqui barbare practica nuncupata latinitate donata van Jacob Henrichmann. Beide Latijnse bronnen werden indertijd uitgegeven als onderdeel van de Facetiae, een grollenverzameling van Henricus Bebelius (Heinrich Bebel).

Inhoud / thematiek

Vergelijk Aelwarich ed. 1980.

Receptie

Stadsliteratuur (een Antwerpse druk). Hoogstwaarschijnlijk moet het ontstaan van de tekst gesitueerd worden in een (nederig) humanistenmilieu. Verbanden met Antwerpen en Leuven.

Profaan / religieus?

Manifest profaan.

[explicit 30 april 2001]