Een Tafel Speelken van twee Persoonagien

Een man gheheeten Wauter dick-steert

en een vrauwe Ghenaempt Beerte

(anoniem) 1631

[Teksteditie: Patrica Lammens-Pikhaus (ed.), “Een nog onbekend tafelspel in een bundel vrome en ascetische gedichten”, in: Jaarboek De Fonteine, 1980-81/II, XXXII (Tweede reeks – nr. 24), pp. 115-128 = Wauter Dicksteert ed. 1980-81]

[Hummelen add. 2 33] [Pikhaus 117]

Auteur

Anoniem.

Genre

Een tafelspel (een populair rederijkersgenre in de zestiende en de eerste helft van de zeventiende eeuw).

Situering / datering

De tekst van Wauter Dicksteert (169 verzen) wordt bewaard in het handschift 905 van de Gentse Universiteitbibliotheek. Dit handschrift bevat verder overwegend vrome en ascetische spreuken en gedichten. Volgens het schutblad achteraan kopieerde een zekere Jacques Clauwaert uit Zeveneken deze teksten in 1634. Wauter Dicksteert zelf is op het einde eveneens gedateerd: 8 juli 1631. Volgens Lammens-Pikhaus kan het spel echter ouder zijn en is het naar geest en inhoud nog een echt rederijkersproduct [ed. 1980-81: 115].

Inhoud / thematiek

Wauter Dicksteert is een ruwe, onbeholpen kerel die op boerse wijze Beerte, een lelijke magere vrouw wier man drie dagen eerder begraven werd, het hof komt maken. Beerte laat zich dit maar al te graag welgevallen. Als Wauter echter verneemt dat zij niet zoveel bezittingen heeft, trapt hij haar schamele huisraad in elkaar. Beerte wil de baljuw erbij halen, vindt hem niet en neemt dan maar alle schuld op zich, want twaer van doene dat elck manneken zijn wijueken vonde. / Maer om dat ic van zulcx niet en wiste van vele, / Daerom moet ick blijuen een arm simpel quele (verzen 165-167).

Op komische wijze wordt hier een loopje genomen met het boertige amoureuze gedrag van de lagere standen. Een geschikt onderwerp voor een vrolijk tafelspel dat waarschijnlijk opgevoerd werd tijdens een bruiloftsfeest van de burgerklasse.

Receptie

Het tafelspel is een typisch rederijkersgenre en past als zodanig in een burgerlijk-stedelijke context. Het thema leent zich perfect voor negatieve zelfdefiniëring van de burgerklasse.

Profaan / religieus?

Profaan (amoureus-erotisch en satirisch). Vergelijk ook het volks-vulgaire taalgebruik.

[explicit 13 juni 1992]