Dwonder dat in die stat van bruesel ghemaect was

Van claren ijse en snee die wel gheraect was

(Jan Smeken) 1511

[Teksteditie: R. Pennink en D.Th. Enklaar (eds.), Dwonder van claren ijse en snee – Een verloren en teruggevonden gedicht van Jan Smeken, met inleiding en aantekeningen uitgegeven. Martinus Nijhoff, ’s-Gravenhage, 1946 = Wonder van claren ijse en snee ed. 1946]

[NK 4280]

Auteur

De Brusselse rederijker Janne de Baertmaker gheheten Smeken (+ 1517) [ed. 1946: 1].

Genre

Een strofisch gedicht dat bewaard bleef als postincunabel.

Situering / datering

Deze tekst (408 verzen) bleef bewaard als postincunabel (uniek exemplaar: Den Haag, Koninklijke Bibliotheek) [ed. 1946: 3 / 4]. Het boekje werd gedrukt te Brussel door Thomas van der Noot in 1511 naar aanleiding van een sneeuwpoppenfestijn [ed. 1946: 5 / 13].

Inhoud

Het gedicht bestaat uit 34 strofen van elk 12 verzen waarin de sneeuwpoppen die tijdens de winter van 1511 in Brussel langs de straten te zien waren, beschreven worden. In strofe 30 begint de moralisatie [ed. 1946: 10].

Thematiek

Enerzijds profaan entertainment (de – vaak platte – beschrijving en interpretatie van de sneeuwsculpturen), anderzijds religieuze stichting: de sneeuwpoppen fungeren uiteindelijk als memento mori en verwijzen via het wegsmelten naar de vergankelijkheid van al het aardse [ed. 1946: 9].

Receptie

Stadsliteratuur. Het betreft werk van een Brusselse rederijker dat gedrukt werd door een Brusselse uitgever. Verband met Brussel.

Profaan / religieus?

Een mengeling van profane en religieuze elementen.

Persoonlijke aantekeningen

In verband met deze druk zeker te raadplegen: Herman Pleij, De sneeuwpoppen van 1511 – Literatuur en stadscultuur tussen middeleeuwen en moderne tijd. Amsterdam-Leuven, 1988.

[explicit 9 september 1997]