Büttner 2020
“Das >>Wiener Weltgericht<< des Hieronymus Bosch: Status quaestionis” (Nils Büttner) 2020
[in: Julia M. Nauhaus (red.), Hieronymus Boschs Weltgerichts-Triptychon in seiner Zeit – Publikation zur gleichnamigen internationalen Konferenz vom 21. bis 23. November 2019 in der Gemäldegalerie der Akademie der bildenden Künste Wien. Gemäldegalerie der Akademie der bildenden Künste, Wenen, 2020, pp. 65-89]
In deze bijdrage biedt Büttner een overzicht van de literatuur rond Bosch’ Weense Laatste Oordeel-drieluik (met in een bijlage een poging tot volledige bibliografie rond dit schilderij). Sinds Unverfehrt (1980) het drieluik tot de enge kern van het Bosch-oeuvre rekende, is de discussie rond authenticiteit grotendeels verstomd. Fischer, Trnek en het BRCP beschouwen het als een deels eigenhandig, deels met medewerking van Bosch’ atelier tot stand gekomen werk.
Büttner behandelt verder de pedigree (die we kunnen volgen vanaf 1659), de vraag of Filips de Schone in 1504 het drieluik bestelde (zeer discutabel), de kandidatuur van Hippolyte de Berthoz als opdrachtgever (maar wie is dan de slechts in de ondertekening zichtbare stichterfiguur op het middenpaneel?), de via technisch onderzoek bereikbaar geworden ondertekeningen (werpen meer vragen op dan ze beantwoorden), de datering (volgens de dendrochronologie ‘1488-1494’, met de later aangebrachte wapenschilden op de buitenluiken erbij ‘na 1500’), de kopie van Lucas Cranach, en de iconografie (waarbij in de recente literatuur het belang is gebleken van invloeden van de laatmiddeleeuwse stichtelijke literatuur).
[explicit 19 april 2023]
