Hulspas 2001
“Ketter met de kwast” (Marcel Hulspas) 2001
[in: Skepter, jg. 14, nr. 3 (september 2001), pp. 12-15]
In dit artikel bespreekt Hulspas The Secret Heresy of Hieronymus Bosch, in 1995 gepubliceerd door de Amerikaanse kunsthistorica Lynda Harris en in 1996 in het Nederlands vertaald onder de titel Ketterij en esoterie in het werk van Jeroen Bosch. Volgens Harris was Bosch een tegenstander van de katholieke Kerk en in het geheim een aanhanger van de ketterse sekte der Katharen. In 1321 stierf weliswaar de laatste kathaarse prediker (William Bélibaste) op de brandstapel, maar volgens Harris is de beweging in het geheim verder blijven bestaan.
Aan de hand van wat Harris schrijft over vier Bosch-schilderijen (de Prado-Aanbidding der Wijzen, de Tuin der Lusten, de Gentse Kruisdraging en de Rotterdamse Marskramer-tondo) wil Hulspas aantonen dat wat zij zegt slechts neerkomt op Hineininterpretierung.
'Waarom zij ervan overtuigd is dat (Bosch’) schilderijen op deze wijze geïnterpreteerd moeten worden, blijft onduidelijk. Harris biedt voor deze hypothese geen enkel ander houvast dan haar fantasievolle interpretatie van (…) een onbeduidend aantal details. Ze heeft geen andere bewijzen of zelfs maar aanwijzingen; ze poneert zijn ketterij simpelweg en slaat aan het interpreteren.'
[explicit 21 november 2023]
