Van Schendel 1948
DE HOLLANDSCHE SCHILDERKUNST
VAN JEROEN BOSCH TOT REMBRANDT
Keuze van Meesterwerken uit de Nederlandsche Musea
(A. van Schendel) 1948
[Editions de la Connaissance, Brussel, 1948, z.p.]
[niet vermeld in Gibson 1983
Bevat 115 zwart-wit afbeeldingen van schilderijen uit Nederlandse musea, met een korte inleiding van A. van Schendel, indertijd conservator van het Amsterdamse Rijksmuseum. Van Bosch worden het Sint-Christoffel-paneel en de Marskramer-tondo, beide uit het Rotterdamse Museum Boijmans van Beuningen, gereproduceerd. In de inleiding wordt één alinea aan Bosch besteed. Ze luidt als volgt…
'Bij het keerpunt der eeuw ontwaart men enkele kunstenaars die boven de middelmaat uitsteken en die men noch uitsluitend bij Vlaanderen, noch bij Holland kan inlijven. Jeroen Bosch vereenigt het decoratieve gevoel van het Zuiden met de frischheid van een spontane techniek van het Noorden, maar de stoutmoedigheid van zijn visie is uniek en behoort slechts hem toe. Hij schept zijn eigen wereld, een duizelingwekkende droom, waar fantazie en waarheid onontwarbaar dooreengeweven zijn, waar religieuze voortstellingen [sic] en allegorieën omringd zijn door grillige optochten van half menschelijke half dierlijke gedrochten. Deze onuitputtelijke vinder van bizarre maar betekenisvolle vormen komt voort uit de rijke ader van vertellers, die heel de middeleeuwen heeft gevoed en die nog eens herleven zal in den Ouden Bruegel. Of zijn oog in het onmetelijk kleine vorscht of hemelse rijken ziet, steeds verleent hij aan de scheppingen van zijn verbeelding een visionaire uitdrukkingskracht.'
[explicit 17 november 2024 – Eric De Bruyn]
