Vázquez Dueñas 2010
“Los Comentarios de la pintura de Felipe de Guevara” (Elena Vázquez Dueñas) 2010
[in: Anales de Historia del Arte, 2010, Volumen Extraordinario, pp. 365-376]
In dit artikel kondigt Elena Vázquez Dueñas aan dat zij een doctoraal proefschrift voorbereidt waarin zij van plan is een nieuwe uitgave te bezorgen van de originele tekst van Felipe de Guevara’s Comentarios de la pintura, door de drie bewaarde kopieën van dit werk met elkaar te vergelijken.
Felipe de Guevara (ca. 1500-1563) was een Spaanse geleerde die verbonden was aan de hoven van Karel V en Filips II. Zijn vader, Diego de Guevara, die diende aan de hoven van Filips de Schone, Margareta van Oostenrijk en Karel V, was een belangrijke kunstverzamelaar (we weten dat hij onder meer het beroemde Huwelijk van Arnolfini van Jan Van Eyck in zijn bezit had). Waarschijnlijk erfde Felipe een aantal schilderijen van zijn vader maar hij verwierf er zelf ook andere. Hij toonde een voorkeur voor de werken van Joachim Patinir en vooral voor die van Jheronimus Bosch. Een inventaris van Felipe’s bezittingen is niet bewaard gebleven maar in 1889 wees Justi reeds op een verkoopacte, gedateerd 16 januari 1570, waaruit blijkt dat koning Filips II een aantal schilderijen kocht van Felipe’s weduwe, Beatriz de Haro, en van diens zoon Ladrón. Het document vermeldt zes werken van Jheronimus Bosch: een drieluik (meer bepaald een Hooiwagen) en vijf schilderijen op doek, die verloren zijn gegaan.
Felipe was ook geïnteresseerd in oude munten. Hij bezat een omvangrijke collectie en schreef er rond 1560 een Latijns traktaat over. Het manuscript daarvan wordt tegenwoordig bewaard in de bibliotheek van de Universiteit van Kopenhagen. Felipe schreef ook nog heel wat Spaanse teksten in proza en in verzen, maar zeer weinig van zijn werk is bewaard gebleven. Zijn bekendste tekst is Comentarios de la pintura [Uiteenzettingen over de schilderkunst], geschreven in 1560 maar pas veel later, in 1788, gepubliceerd door Antonio Ponz, die zich baseerde op een geschreven kopie die zich nu in de bibliotheek van het Prado bevindt. De bewaarplaats van het originele handschrift is onbekend. De oorspronkelijke titel van de tekst luidde Comentario de la Pintura y pintores antiguos. Hij bevat een passage over het werk van Bosch die één van de oudste getuigenissen over de schilder vormt die we bezitten.
In de laatste alinea’s geeft de auteur een overzicht van haar vroegere publicaties over Felipe de Guevara en kondigt zij haar doctoraal proefschrift aan.
Wat Bosch betreft, bevat dit artikel niets dat we nog niet wisten, maar het opent interessante perspectieven voor de toekomst.
[explicit 8 juli 2014]
