Marijnissen 1996
Bosch (Roger-Henri Marijnissen) 1996
[Lannoo, Tielt, 1996, 142 blz.]
In 1987 publiceerde Marijnissen bij het Antwerpse Mercatorfonds Bosch: het volledig oeuvre. Een prachtig uitgegeven standaardwerk dat vertaald werd in het Frans, Engels, Duits, Japans en Russisch. Dit nieuwe Bosch-boek richt zich tot een breder publiek dan de vorige uitgave. Het bevat minder tekst en minder afbeeldingen, en is dan ook een stuk goedkoper. Dit betekent echter niet dat deze publicatie oninteressant zou zijn.
Het werk van Bosch heeft in het verleden aanleiding gegeven tot een haast onoverzienbare massa secundaire literatuur die jammer genoeg vaak van een bedenkelijk wetenschappelijk gehalte is. In het eerste gedeelte van Bosch houdt Marijnissen een pleidooi voor een cultuurhistorische benadering van het Bosch-oeuvre: dit laatste kan slechts begrepen worden ‘aan de hand van wijdlopende onderzoekingen in de laat-middeleeuwse cultuur van de Nederlanden’. Marijnissen wijst er terecht op dat het grootste gedeelte van Bosch’ bewaard gebleven oeuvre bestaat uit drieluiken (of restanten van drieluiken) en dat ze fungeerden als cultusvoorwerp binnen de rooms-katholieke eredienst. Bij de afzonderlijke bespreking van de panelen wordt dan ook duidelijk dat Bosch’ uiteindelijke boodschap zich perfect laat inpassen binnen het laatmiddeleeuwse, christelijke denkraam: hij waarschuwt voortdurend tegen zonde en dwaasheid en spoort aan tot vrome navolging van Christus en de heiligen, met het oog op een gelukzalig bestaan in de eeuwigheid.
Behalve de inleidende tekst bestaat het grootste gedeelte van het boek uit een reeks kleurenafbeeldingen van hoge kwaliteit, waarbij totaal- en (vaak erg boeiende) detailafbeeldingen elkaar afwisselen. Bij elk afzonderlijk werk wordt tussendoor nog wat extra commentaar geleverd en verwezen naar verdere literatuur. Voor wie Marijnissens vorige Bosch-boek te dik of te duur vond, vormt deze uitgave een uitstekende gelegenheid om op wetenschappelijk verantwoorde wijze kennis te maken met de fascinerende beeldentaal van een schilder uit onze contreien, wiens oeuvre van Japan tot Amerika, en van Zweden tot Zuid-Afrika met belangstelling bekeken en bestudeerd wordt.
Recensies
[explicit]
