Mateo 1960
“El grupo de los jugadores en el ‘Jardin de las Delicias’, del Bosco” (Isabel Mateo) 1960
[in: Archivo Español de Arte, tomo XXXIII (1960), pp. 427-430]
[Ook vermeld in Gibson 1983: 94 (E124)]
Ondanks de titel handelt dit artikel niet over de bestraffing van gokkers en kansspelers op het rechterbinnenluik van de Tuin der Lusten. Mateo verwijst wel naar een gelijknamig artikel in het Archivo Español de Arte (zie Mateo 1959) waarbij toen de foto’s vergeten werden. Die foto’s worden nu alsnog gepubliceerd.
De rest van onderhavig artikel bespreekt de vrouw die zichzelf in het spiegelachterwerk van een duivel bekijkt, de zielenverslindende duivel in een kakstoel en de zondaar die op een bed omringd wordt door heksachtige vrouwen, op hetzelfde rechterluik. Mateo is van mening dat in deze scènes, die een eenheid vormen, de zonde van de Onkuisheid bestraft wordt. De duivel in de kakstoel kan geassocieerd worden met de Onkuisheid omwille van de kruiken aan zijn voeten en omwille van een passage in het Visio Sancti Pauli waarin gezegd wordt dat de onkuise zondaars in een put geworpen worden onder toezicht van de duivel. Het bindend element tussen de vrouw links en de man op het bed rechts van de kakstoel is de pad, een symbool van de Onkuisheid. Omdat de man rechts zich alléén op het bed bevindt, is hij naar verluidt waarschijnlijk een homoseksueel.
Mateo verwijst ook nog naar een fragment van een Laatste Oordeel uit de twaalfde eeuw en naar een detail van een paneel van Colijn de Coter (XVB), waar zich ook telkens een pad op de borst van een zondares bevindt (zie Mateo’s afbeelding II).
[explicit]
