Rowlands 1979
Hieronymus Bosch: The Garden of Earthly Delights (John Rowlands) 1979
[Phaidon Press, Oxford, 1979, zonder paginering]
[Ook vermeld in Gibson 1983: 96 (E137)]
Dit is de Engelse versie van de oorspronkelijke Franse editie (zie Jouffrey 1977). De aantrekkelijkheid van dit boek ligt in de eerste plaats in de weergave – volledig in kleur en naar verluidt op ware grootte – van de binnenluiken van de Tuin der Lusten-triptiek. Jammer genoeg gebeurde het uitsnijden van de fragmenten niet altijd even gelukkig. De inleidende tekst neemt slechts een gering gedeelte van de plaatsruimte in beslag.
Volgens Rowlands is het overkoepelende thema dat van het Laatste Oordeel, hier echter op een revolutionaire wijze behandeld. Bosch waarschuwt ons in dit drieluik duidelijk voor de gevaren van de verleidelijke, wereldse schoonheid. Op het middenpaneel zien we de naakte, primitieve mensheid die onder een zomerzon haar natuurlijke begeerten bevredigt, waarbij de seksuele lusten de boventoon voeren. Rowlands sluit zich aan bij de hypothese van Gombrich, niet wat diens interpretatie van de buitenluiken betreft, maar wel in het verband met het middenpaneel: hier zien we de zondige afstammelingen van Adam in de dagen van Noach. Bosch beeldde het thema Sicut erat in diebus Noe uit door middel van een soort Liefdestuin (een geliefd onderwerp aan het Bourgondische hof), maar gaf het seksuele aspect veel explicieter weer dan normaal gebruikelijk was.
De auteur wijst er eveneens op dat in het schilderij een aantal astrologische en alchemistische referenties zitten. Een volledige astrologische interpretatie van het drieluik wijst hij echter af en ook de theorieën van Fraenger ziet hij niet zitten. Deze reduceren Bosch tot het niveau van een knappe illustrator en volgens Rowlands was hij veel meer dan dat, namelijk een briljante prediker die afschrikwekkende sermoenen schilderde om te waarschuwen voor nakend onheil.
[explicit]
