Absurda Dat is Vremdt bescheedt

Twee doove Personagien, wt Colloquia Erasmi Roterodami

(Cornelis Crul) XVIb

[Teksteditie: Gilbert Degroote (ed.), “Cornelis Cruls bewerking van Erasmus’ Colloquium Absurda in een werk van Johan Baptist Houwaert”, in: Spiegel der Letteren, jg. 4 (1960), nr. 3, pp. 161-174 = Absurda ed. 1960]

Auteur

De Antwerpse rederijker Cornelis Crul (circa 1500 – vóór 1550).

Genre

Een komische dialoog in Middelnederlandse verzen.

Situering / datering

In 1528 publiceerde Erasmus zijn Latijnse dialoog Absurda (’t Misverstand). Crul bewerkte deze dialoog samen met nog drie andere in het Middelnederlands. We kennen deze bewerkingen slechts uit een druk van 1611: Sommighe schoone Colloquien oft Tsamen-Sprekinghen wt Erasmo Roterodamo (Delft, Adriaen Gerritsz., 1611). Cruls bewerking van Absurda komt echter ook voor in Jan-Baptist Houwaerts Sommare beschrijuinghe / vande triumphelijcke Incomst vanden doorluchtighen ende hooghgheboren Aerts-hertoge Matthias / binnen die Princelijcke stadt van Brussele, in ’t jaer M.D.LXXV.JJJ den xviij dach January (Antwerpen, Christoffel Plantijn, 1579), waar Houwaert de indruk geeft dat het stuk van zijn hand is. Degroote bezorgde de versie van Absurda uit 1611 en geeft ook de varianten uit de druk van 1579.

Inhoud / thematiek

Twee doven voeren een gesprek en praten voortdurend naast elkaar. De ene (Anius) heeft het over een bruiloft, de andere (Leucius) over een scheepsreis die ondanks een storm en een overval door piraten toch nog goed afliep.

Receptie

Stadsliteratuur. Het humanistisch colloquium, dat in de eerste plaats voor intellectuele lezers bestemd was, werd door Crul in kleurige volkstaal voor een bredere kring toegankelijk gemaakt [ed. 1960: 162]. Verband met Antwerpen en Delft.

Profaan / religieus?

Manifest profaan.

[explicit 29 december 1998]