Een esbatement van de bervoete bruers van ses personagijen

(anoniem) 1559

[Teksteditie: Willem Van Eeghem (ed.), Drie Schandaleuse Spelen (Brussel 1559), ingeleid en met de verhooren uitgegeven. De Sikkel, Antwerpen, 1937, pp. 1-26 = Bervoete Bruers ed. 1937]

[Hummelen 1 H 1]

Auteur

Proloog en epiloog zijn van de hand van Frans van Ballaer, factor van De Mariakrans te Brussel. Uit de processtukken in verband met dit spel leren we dat het eigenlijke corpus waarschijnlijk geschreven werd door een Antwerpenaar, ‘lang geleden’. Die processtukken hebben echter weinig bewijskracht: de aangeklaagden proberen zich namelijk vrij te pleiten van smaad aan de geestelijkheid en daarom schoven zij uiteraard het auteurschap van het spel zo ver mogelijk van zich af [ed. 1937: XX-XXI].

Genre

Het opschrift spreekt van een ‘esbatement’. Een korte rederijkersklucht [ed. 1937: XVI].

Situering / datering

Deze klucht (356 verzen) werd op 9 april 1559 te Brussel door leden van de rederijkerskamer De Corenbloem opgevoerd ter gelegenheid van de feestelijkheden rond het vredesverdrag tussen Filips II en de Franse koning [ed. 1937: XV-XVI]. Op 21 september werd het – licht aangepast – nogmaals opgevoerd [ed. 1937: XVIII]. Het stuk stootte op protest wegens smaad aan de geestelijkheid en gaf aanleiding tot een proces. De tekst bleef bewaard in Ms. 182 van het Rijksarchief te Brussel, ff. 117v-136r.

Inhoud

Zie voor een samenvatting ed. 1937: XVII.

Thematiek

Enerzijds kluchtig entertainment, anderzijds nauwelijks verholen kritiek op de (Brusselse) Minderbroeders (= de ‘bervoete bruers’, broeders die op blote voeten lopen). Uit het stuk spreekt ook sociale bekommernis om de minder begoede klasse.

Receptie

Stadsliteratuur. Het betreft hier een rederijkersklucht die tot stand kwam binnen een Brusselse rederijkerskamer (De Corenbloem). Verband met Brussel.

Profaan / religieus?

Profaan.

[explicit 15 oktober 1995]