Het handschrift-Borgloon (anoniem) XVd

[Diplomatische teksteditie: Jos Biemans, Hans Kienhorst, Willem Kuiper en Rob Resoort (eds.), Het handschrift-Borgloon – Hs. Amsterdam, Universiteitsbibliotheek (UvA), 1 A 24 l, m, n – Diplomatische editie. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden – deel V, Verloren, Hilversum, 2000 = Handschrift-Borgloon ed. 2000]

Auteur

Het handschrift werd – naar verondersteld kan worden – samengesteld door een anonieme liefhebber van Middelnederlandse literatuur uit de omgeving van Borgloon (Belgisch-Limburg) [ed. 2000: 10].

Genre

De editeurs zijn van mening dat het hier geen repertoirehandschrift betreft, maar een ‘gewoon’ verzamelhandschrift. Op diverse tijdstippen breidde de samensteller zijn verzameling uit met teksten waarvoor hij belangstelling had [ed. 2000: 19].

Situering / datering

Het betreft hier een slecht bewaard, papieren handschrift (Amsterdam, Universiteit van Amsterdam, Universiteitsbibliotheek, signatuur 1 A 24 l, m, n) uit het laatste kwart van de vijftiende eeuw. De teksten zijn onvolledig en op vele plaatsen door beschadigingen (scheuren, gaatjes, slijtage) niet of nauwelijks leesbaar. Drie ‘fascikels’ van telkens twee of meer katernen werden in de late vijftiende eeuw samengebonden tot een verzamelhandschrift. Waarschijnlijk nog in de zestiende eeuw werd een deel van het papier als bandversteviging gebruikt [ed. 2000: 7 / 9 / 45-46].

Inhoud / thematiek

Twee lange romans: de dertiende-eeuwse Karelroman Het Roelantslied (waarvan het begin ontbreekt en dat ook elders lacunes bevat), en de veertiende-eeuwse religieuze roman Jonathas ende Rosafiere (waarvan begin en einde ontbreken en met lacunes elders in de tekst). Verder leerdichten, liederen, spotpreken en vastenavondteksten uit de vijftiende eeuw (de meeste ook geschonden). Zie voor een gedetailleerder overzicht ed. 2000: 63-76. De nummers 6, 8, 10, 11, 11a, 16, 18 en 19 werden verder niet overgeleverd en zijn dus alleen bewaard gebleven in dit handschrift.

Receptie

Vermoedelijk stadsliteratuur. Verband met Borgloon.

Profaan / religieus?

Overwegend profaan. Bevat wel een religieuze roman.

Recensies van de editie-2000

• Jaap Tigelaar, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, deel 117 (2001), afl. 4, p. 408.
• Jan Willem Klein, “Een nogal slordig bundeltje schrijfsel”, in: Literatuur, jg. 18, nr. 5 (september-oktober 2001), pp. 316-319.
• Amand Berteloot, “Que faire avec cela?”, in: Queeste, jg. 8 (2001), nr. 2, pp. 195-200. Een reactie op deze recensie: J.P. Gumbert, “Kromme bomen rechtzetten?”, in: Queeste, jg. 9 (2002), nr. 1, pp. 82-84.

[explicit 2001]