Leffinge: spel van sinne in Gent 1539 (anoniem) 1539

[Teksteditie: B.H. Erné en L.M. van Dis (eds.), De Gentse Spelen van 1539 – Uitgegeven en toegelicht. Twee delen, Nijhoffs Nederlandse Klassieken, Martinus Nijhoff, ’s-Gravenhage, 1982, pp. 51-84 = Leffinge: spel van sinne in Gent 1539 ed. 1982]

[Oudere tekstedite: L.M. van Dis en B.H. Erné (eds.), De Spelen van Zinne vertoond op het Landjuweel te Gent van 12-23 Juni 1539. J.B. Wolters-De Sikkel, Groningen-Batavia-Antwerpen, 1939, pp. 1-20 = Leffinge: spel van sinne in Gent 1539 ed. 1939]

[Hummelen 3 B 1] [NK 1926]

Auteur

De (voorlopig anoniem gebleven) factor van de rederijkerskamer De Jesusten van Leffinge, anno 1539.

Genre

Een zinnenspel (allegorisch rederijkersspel).

Situering / datering

Dit stuk (590 verzen) is één van de 19 spelen die werden opgevoerd ter gelegenheid van het bekende Landjuweel te Gent in 1539. Datzelfde jaar nog werden de spelen gedrukt door Joos Lambrecht te Gent met als titel: Spelen van zinnen byden xix, gheconfimeirden Cameren van Rhetorijcken, Binnen der Stede van Ghendt comparerende vertooght. Er zijn nog vier zestiende-eeuwse herdrukken van deze uitgave bekend [ed. 1982: 46]…

• A : Antwerpen, 1539.
• B : Antwerpen, 1539.
• C : Antwerpen, 1539.
• D : Wesel, Hans de Braeker, 1564.

De spelen konden in 1539 dus blijkbaar op heel wat belangstelling rekenen, dit hoogstwaarschijnlijk omwille van het omstreden reformatorische ideeëngoed dat in sommige van de spelen aan bod kwam. Dit laatste leidde ook tot repressieve reacties van de overheid. Vóór juli 1540 stond het boek reeds op de Index. Zie verder ed. 1982: 27, Cat. Brussel 1994: 60 (cat. nr. 10) en NLG 1993: 142-146 (= Hummelen over Gent 1539).

Inhoud

Zie voor een samenvatting van de inhoud ed. 1982: 54.

Thematiek

Dit zinnenspel is orthodox-katholiek van opvatting [ed. 1982: 54-55, Drewes 1984: 247/255/263]. Het antwoord op de wedstrijdvraag welc den mensche stervende meesten troost es luidt: Hope der Ghenaden Christi (duidelijk verwoord in de verzen 477-488).

Receptie

Stadsliteratuur. Het betreft hier een rederijkersspel van de rederijkerskamer van Leffinge, opgevoerd tijdens een Landjuweel te Gent in 1539. Verbanden met Leffinge en Gent.

Profaan / religieus?

Stichtelijk-religieus bedoeld.

Geraadpleegde literatuur

• Cat. Brussel 1994: Dirk Coigneau e.a. [tentoonstellingscatalogus], Uyt Ionsten Versaemt – Het Landjuweel van 1561 te Antwerpen. Koninklijke Bibliotheek Albert I – Nassaukapel, Brussel, 1994.
• Drewes 1984: J.B. Drewes, “Interpretatie van de Gentse spelen van 1539 – Grenzen of onmacht van de filologie?”, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, deel 100 (1984), nr. 4, pp. 241-273.
• NLG 1993: M.A. Schenkeveld-van der Dussen e.a. (red.), Nederlandse Literatuur, een geschiedenis. Groningen, 1993, pp. 142-146 (= W.M.H. Hummelen, “12-23 juni 1539: Negentien rederijkerskamers nemen deel aan een wedstrijd te Gent – Rederijkersdrama en Reformatie”).

[explicit 30 juli 1995]