Jheronimus Bosch Art Center
Datering
1580
Moderne editie
Paul Verhuyck en Corine Kisling (eds.), "Het Mandement van Bacchus - Antwerpse kroegentocht in 1580", Antwerpen-Amsterdam, 1987
Taal
Middelnederlands

Mandement van Bacchus ed. 1987

 

Een nieu Mandement / het welc Bacchus doet publiceren

ouer alle sijn ondersaten en dominien / daer hy Heere ouer is

(anoniem) 1580

[Teksteditie: Paul Verhuyck en Corine Kisling (eds.), Het Mandement van Bacchus – Antwerpse kroegentocht in 1580. C. de Vries-Brouwers, Antwerpen-Amsterdam, 1987]

 

Auteur

 

Anoniem.

 

Genre

 

Een gedrukt spotmandement. Een ‘spotmandement’ is een dramatische monoloog, een ‘stuk voor één stem’, waarbij de acteur de rol aanneemt van een heraut die een keizerlijke boodschap uitvaardigt. Het gaat daarbij echter om een parodie: schijnbaar worden de toehoorders aangespoord tot allerhande niet-gewenst gedrag (stevig drinken, losbandigheid, dwaasheid, enz…) maar de uiteindelijke bedoeling is een moraliserende waarschuwing geven tegen precies dit soort van handelingen.

 

Situering / datering

 

Dit spotmandement bleef bewaard in één exemplaar [Antwerpen, Museum Plantijn-Moretus, R 1.12(20)]. Het werd gedrukt in 1580 in Antwerpen. Drukker of uitgever worden niet vermeld.

 

Inhoud / thematiek

 

De bier- en wijngod Bacchus spreekt een verdict uit over een aantal dronkelappen die de vossenvellen in de herberg van de bontwerkers hebben beschadigd door erop over te geven. Merkwaardig is dat Bacchus bij de opsomming van zijn titulatuur niet minder dan 32 wijnsoorten, 30 biersoorten en 92 Antwerpse kroegnamen vermeldt.

 

Receptie

 

Stadsliteratuur. De hele tekst zit vol toespelingen op de Antwerpse horeca anno 1580. De (proza)tekst hoort thuis in de Vastenavond-sfeer. Verband met Antwerpen.

 

Profaan / religieus?

 

Profaan.

 

Recensies van de editie-1987

 

  • Dirk Coigneau, in: Spiegel der Letteren, jg. 31 (1989), nr. 4, pp. 336-341.
  • J.A. Franssen, in: Spektator, jg. 18, nr. 5 (mei 1989), p. 396.

 

[explicit 28 november 1998]

searchclosebarssort-desc linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram