Een Tafelspel van twee personages

Den Eenen een Quacksalver dander Een boer

(anoniem) XVIB?

[Diplomatische teksteditie: W.N.M. Hüsken, B.A.M. Ramakers en F.A.M. Schaars m.m.v. M.R. Hagendoorn en J.P.G. Heersche (eds.), Trou Moet Blijcken – Deel 8: De Boeken I, N, M en R – Bronnenuitgave van de boeken der Haarlemse rederijkerskamer ‘de Pellicanisten’. Uitgeverij Quarto, Slingenberg, 1998, ff. 154v-162r (boek I) = Quacksalver ende een Boer ed. 1998]

[Hummelen 1 OI 21] [Pikhaus 47]

Auteur

Een anonieme rederijker.

Genre

Een tafelspel.

Situering / datering

Dit spel (344 verzen/regels in de editie-1998) bleef bewaard in Boek I uit het archief van de Haarlemse rederijkerskamer De Pellicanisten. Dit boek werd (af)geschreven door Adriaen Lourisz. Lepel. Het spel dateert hoogstwaarschijnlijk uit de late zestiende eeuw.

Inhoud

Een boer wil een bedrieglijke kwakzalver die in de buurt rondzwerft, op zijn beurt bedriegen. Hij laat zich eerst door de kwakzalver allerlei dingen aansmeren, en zegt vervolgens dat hij alleen een stuk zilver heeft om mee te betalen, maar hij weet niet juist hoeveel het waard is zodat hij eerst nog even langs de goudsmid moet. De kwakzalver zegt dat hij de waarde van het zilver wel zal schatten en neemt de boer mee naar een herberg, met de belofte dat hij alle verteer zal betalen. Als de boer goed gedronken heeft, zegt hij dat hij het zilver eerst nog moet gaan opgraven: met wat geluk zal hij het wel vinden. De kwakzalver begrijpt dat hij bedrogen is, scheldt de boer uit, maar trekt dan vlug weer verder om andere (dommere) boeren geld te gaan aftruggelen.

Thematiek

Entertainment plus manifest een waarschuwing tegen het bedrog en de hebzucht van rondtrekkende kwakzalvers.

Receptie

De bewaarcontext en de thematiek (burgerlijk-moraliserend) van dit spel wijzen op stadsliteratuur. Verband met Haarlem.

Profaan / religieus?

Profaan.

[explicit 20 januari 1999]