Historie vander coninghinnen Sibilla (anoniem) circa 1538
[Teksteditie: B. Besamusca, W. Kuiper en R. Resoort (eds.), Sibilla – Een zestiende-eeuwse Karelroman in proza, voor het eerst uitgegeven en van commentaar voorzien. Populaire Literatuur – nr. 5, Dick Coutinho, Muiderberg, 1988 = Sibilla ed. 1988]
[NK 3173] [Debaene pp. 161-164]
Auteur
Anoniem.
Genre
Een prozaroman (een gedrukte bewerking in proza van oudere ridderepiek in verzen), meer bepaald een Karelroman [ed. 1988: 7].
Situering / datering
Het betreft hier een zestiende-eeuwse druk, uitgegeven door Willem Vorsterman te Antwerpen omstreeks 1538. Het unieke exemplaar (waarvan de titelpagina ontbreekt) wordt bewaard in de Österreichische Nationalbibliothek te Wenen, ingebonden samen met een andere prozaroman (Hughe van Bordeus) [ed. 1988: 7 / 16]. Hoewel deze prozaroman in de zestiende eeuw in de Nederlanden blijkbaar niet erg populair was [ed. 1988: 7], was de Sibilla-stof in het middeleeuwse Europa erg verspreid (onder meer Latijnse, Franse, Duitse, Spaanse, Italiaanse versies) [ed. 1988: 11-17]. De Middelnederlandse prozaroman is een sterk ingekorte bewerking van een Spaanse gedrukte versie van het Sibilla-verhaal: Hystoria de la reyna Sevilla (oudste bekende druk: 1498-1500, oudste volledige druk: 1532) [ed. 1988: 16-17].
Inhoud
Zie hiervoor ed. 1988: 8-9, en Debaene 1977: 162-163.
Thematiek
Naast het aanbieden van een entertainend verhaal dat door de meeste contemporaine lezers waarschijnlijk als historische informatie werd opgevat [ed. 1988: 25], bevat deze tekst volgens de tekstbezorgers ook een stichtelijke boodschap: onrecht wordt door toedoen van God hersteld [ed. 1988: 36]. De Bree heeft in zijn recensie van de editie-1988 zijn twijfels omtrent deze interpretatie.
Receptie
Het geïntendeerde publiek van prozaromans bestond in de Nederlanden waarschijnlijk in de eerste plaats uit de rijke burgerij, het patriciaat en de hogere clerus, minder uit de adel [ed. 1988: 37]. Onder meer stadsliteratuur dus, en zeker ‘literatuur in de stad’: het betreft hier een Antwerpse druk. Verband met Antwerpen.
Profaan / religieus?
Sibilla is een profane Karelroman met een religieuze ondertoon. De tekstbezorgers zien in deze religieuze ondertoon eerder een boventoon. Vergelijk ook ed. 1988: 32-33, waar de tekstbezorgers een aantal bijbelreferenties in de tekst van Sibilla wensen te herkennen.
Recensies van de editie-1988
[explicit 3 oktober 1994]
