Sorgheloos (Jacob Jacobzoon Jonck) 1541

[Teksteditie: P.J. de Jong (ed.), “Sorgheloos, een zestiende-eeuwse rijmprentenreeks, tekst en commentaar”, in: Spektator, jg. 7, nr. 2 (oktober 1977), pp. 104-120 = Sorgheloos ed. 1977]

Auteur

De tekst werd geschreven door de Amsterdamse rederijker Jacob Jacobzoon Jonck [ed. 1977: 104]. De houtsneden worden toegeschreven aan Cornelis Anthoniszoon [ed. 1977: 113 (noot 2)].

Genre

Een rijmprentenreeks, bestaande uit zes houtsneden die telkens vergezeld gaan van twee strofen [ed. 1977: 116].

Situering / datering

Van deze rijmprentenreeks bleven drie exemplaren zonder en één exemplaar met tekst bewaard. De Jongs uitgave berust op het unieke exemplaaar met tekst (Amsterdam, Rijksprentenkabinet). Dit exemplaar werd gegraveerd en gedrukt door Jan Ewoutszoon te Amsterdam in 1541 (jaartal op de zesde houtsnede) [ed. 1977: 113 (noot 2) / 116].

Inhoud

Zie voor een samenvatting ed. 1977: 106.

Thematiek

Een moraliserende waarschuwing tegen onmatigheid en verkwisting, meer bepaald tegen het bezoeken van kroegen en bordelen en de nefaste gevolgen daarvan, in de eerste plaats gericht aan de jongeren.

Receptie

Stadsliteratuur. De tekst is het product van een Amsterdamse rederijker en de rijmprentenreeks werd uitgegeven door een Amsterdamse drukker. Verband met Amsterdam.

Profaan / religieus?

Profaan.

Persoonlijke aantekeningen

Zie voor afbeeldingen van de houtsneden: Christine Megan Armstrong, The Moralizing Prints of Cornelis Anthonisz. Princeton (New Jersey), 1990, afbeeldingen 37a-37f (commentaar op pp. 19-34).

[explicit 3 augustus 1994]