Engelenburg 1901
“De schilderijen-verzameling van Damiaan de Goes” (F.V. Engelenburg) 1901
[in: Oud Holland, 1901, pp. 193-197]
[Ook vermeld in Gibson 1983: 33 (C14)]
Damiaan de Goes, die van 1523 tot 1544 als politiek agent van de Portugese koning Don Jan III voornamelijk te Antwerpen en Leuven verbleef, werd in 1571 het slachtoffer van de Inquisitie te Lissabon. Uit het proces-verbaal van zijn verhoor voor de inquisitoriale rechtbank van Portugal blijkt dat hij in de Nederlanden drie werken van Bosch had gekocht:
- Een paneel waarop geschilderd is de kroning van onze Heer Jezus Christus,een stuk dat veel geld waard is wegens de volmaaktheid, nieuwheid en originaliteit van het werk, gemaakt door Hieronimo Bosque. Het schilderij wordt verder nog vermeld als zijnde groot en van veel waarde en als voorstellende de Gevangenschap van Christus. Het werd door Goes aan de kerk te Alemquer (zijn geboorteplaats) geschonken. Engelenburg noteert dat het schilderij onvindbaar is geworden.
- Een schilderij met als onderwerp De Tentatie van de Heilige Job.
- Een schilderij met als onderwerp De Tentatie van de Heilige Antonius. Beide gemaakt door o grande jheronimo bosque en samen ongeveer 200 crusados waard (een triptiek van Quinten Matsys wordt elders in het proces-verbaal op meer dan 100 crusados geschat). Goes schonk deze twee schilderijen aan de nuntius Montepoliciano in Lissabon.
Engelenburg concludeert dat Matsys en Bosch vrijwel op gelijke wijze gewaardeerd werden door de kunstkenners in de zestiende eeuw. Misschien schatte Goes zelf Bosch iets hoger in. Dat Bosch, net als Quinten Matsys, ‘voor Leuven gewerkt en er misschien wel gewoond’ zou hebben, is overigens een gratuite uitspraak.
(explicit)
