Fraenger 1957c
“Hieronymus Bosch – Der Büsser St. Hieronymus” (Wilhelm Fraenger) 1957
[in: Castrum Peregrini, XXXII (1957/58), pp. 5-13]
[Heruitgegeven in: Wilhelm Fraenger, Hieronymus Bosch, Prisma-Verlag, Gütersloh, 1975, pp. 335-339]
[Ook vermeld in Gibson 1983: 124 (E299)]
Volgens Fraenger staat het Gentse Hiëronymus-paneel in het teken van de leer van Joachim van Fiore, waaruit duidelijk de geestelijke invloed van Jacob van Aelmangiën (volgens Fraenger de ketterse opdrachtgever van Bosch) blijkt. Verwijzend naar een passage uit de brieven van de H. Hiëronymus stelt Fraenger dat de voorgrond van het schilderij symbolisch in het teken van de slaap staat: de slaap waartegen de heilige tijdens zijn nachtwaken diende te vechten om niet blootgesteld te worden aan libidineuze dromen. Op Bosch’ paneel leeft hij echter zodanig mee met de Passie van Christus dat voor hem ‘de wildernis rondom de Olijfberg wordt en de wake van Goede Vrijdag zich uitbreidt tot een blik op de drie rijken van de joachimietische heilsgeschiedenis’.
De toonaangevende kleuren van het paneel zijn naar verluidt rood, wit en zwart en daarin wenst Fraenger een parallel te zien met de alchemistische symboliek.
[explicit]
