Jheronimus Bosch Art Center

Ein Leitwort Jacob Grimms zur Auslegung der Lissaboner 'Versuchungen des Hl. Antonius'

Fraenger 1963
Fraenger, Wilhelm
Genre: Non-fictie, kunstgeschiedenis
Uitgave datum: 1963
Bron: Wilhelm Fraenger en Wolfgang Steinitz (red.), "Jacob Grimm zur 100. Wiederkehr seines Todestages - Festschrift des Instituts für deutsche Volkskunde an der Deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin", Berlijn, 1963, pp. 240-290 (= Deutsches Jahrbuch für Volkskunde, Band 9, 1963)

Fraenger 1963

 

“Ein Leitwort Jacob Grimms zur Auslegung der Lissaboner ‘Versuchungen des Hl. Antonius’” (Wilhelm Fraenger) 1963

[in: Wilhelm Fraenger en Wolfgang Steinitz (red.), Jacob Grimm zur 100. Wiederkehr seines Todestages – Festschrift des Instituts für deutsche Volkskunde an der Deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin, Berlijn, 1963, pp. 240-290 (= Deutsches Jahrbuch für Volkskunde, Band 9, 1963)]

[Met lichte wijzigingen herdrukt in: Castrum Peregrini, Sonderheft LVIII, Amsterdam, 1963, pp. 5-79, onder de titel “’Das Lied des Moses’ als Zentralmotiv der Lissaboner ‘Versuchungen des St. Antonius’ von Hieronymus Bosch”]

[Herdrukt in Fraenger 1975: 435-465]

[Ook vermeld in Gibson 1983: 106 (E195)]

 

Fraenger meent de tekst die Bosch (onder invloed van Jacob van Aelmangien) als inspiratiebron gebruikte voor de binnenpanelen van het Lissabonse Antonius-drieluik gevonden te hebben in het Mozeslied (Deuteronomium 32: 15-33). Ofschoon ook de Antonius-vita van Athanasius de geest van de triptiek mee bepaald heeft, vertonen de aparte scènes toch geen directe invloed van deze tekst. De inspirator van het drieluik moet een tot het christendom bekeerde jood geweest zijn, in casu Jacob van Aelmangien. De esoterische elementen van het drieluik, waarbij vooral het kikvors-motief een belangrijke rol speelt, wijzen op het gedachtegoed van een sekte, waarbij deze sekte zich blijkbaar afzette tegen een concurrerende sekte.

 

In de loop van zijn betoog levert Fraenger heel wat (vaak niet onterechte) kritiek op de germanistisch-volkskundige visie van Bax, op de alchemistische interpretaties van Combe en op de antroposofische Rozenkruiser-verklaringen van Wertheim-Aymès. Op het einde van zijn tekst bespreekt Fraenger ook de slechts in een kopie bewaarde Abigaïl en David.

 

[explicit 10 april 2016]

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

searchclosebarssort-desc linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram