Jones 2003
“The Garden of Paradise at the Art Institute of Chicago and its relationship to the work of Hieronymus Bosch” (Susan Frances Jones) 2003
[in: Hélène Verougstraete en Roger Van Schoute (red.), Le dessin sous-jacent et la technologie dans la peinture. Colloque XIV. 13-15 septembre 2001. Bruges-Rotterdam. Jérôme Bosch et son entourage et autres études. Uitgeverij Peeters, Leuven-Parijs-Dudley (Ma), 2003, pp. 140-149]
Het paneeltje Het Aards Paradijs (Chicago, Art Institute), dat toegeschreven wordt aan een navolger van Bosch en zich in een ernstig beschadigde toestand bevindt, werd recent onderzocht met infraroodreflectografie. In 1976-77 werd het paneeltje gerestaureerd en deze restauratie betreft alle figuren en verscheidene onderdelen van het landschap. De ondertekening bestaat uit een vrije schets die alle belangrijke onderdelen van de voorstelling aangeeft met brede, ongecontroleerde borstelstreken. Bij het schilderen van de definitieve versie werd talrijke malen afgeweken van de ondertekening, ofschoon er geen echt belangrijke veranderingen werden aangebracht. De ondertekening blijkt in grote lijnen aan te sluiten bij één van de ondertekeningtypes die in het werk van Bosch werden onderscheiden door Van Schoute.
De dendrochronologische analyse plaatst het paneeltje na 1479. Het kan dus mogelijk ontstaan zijn in de periode 1500-1520 (of kort daarvoor, of kort daarna), zoals Unverfehrt reeds stelde in 1980. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of het paneel kan toegeschreven worden aan Bosch’ atelier of aan één van zijn nauwe navolgers uit ’s-Hertogenbosch of Antwerpen.
[explicit]