Boom 2005
“Alle vlees is hooi” (Henk Boom) 2005
[in: Henk Boom, 1506. Een reis door de wereld van Erasmus, Machiavelli, Jeroen Bosch, Da Vinci en Johanna de Waanzinnige. Balans-Van Halewyck, Leuven, 2005, pp. 236-251.]
In dit boekje wil de journalist Henk Boom een beeld ophangen van het jaar 1506 dat precies in het midden van de overgangsperiode van Middeleeuwen naar modernere tijden [p. 9] ligt. Om dit te bewerkstelligen laat hij zijn alter ego, de verzonnen kroniekschrijver Hendrick Vandenzavel, in het jaar 1506 een reis van Rome naar ’s-Hertogenbosch maken en beroemde personen ontmoeten. In het zestiende hoofdstuk gaat het over Jeroen Bosch. De bouwmeester Alart Duhameel vertelt ons dat Bosch een in zichzelf gekeerd mens was en één van Bosch’ schildersgezellen geeft uitleg bij het drieluik De Schepping van de Wereld, dat in de Bossche Sint-Jan boven een altaar hangt (een voetnoot deelt mee dat dit drieluik verloren is gegaan maar dat Bosch er een kopie van maakte die nu bekend staat als De Tuin der Lusten).
Later brengt Vandenzavel een bezoek aan het atelier van Bosch en de volgende dag heeft hij een gesprek met de meester zelf, die overigens om een of andere reden een omgekeerde trechter op het hoofd draagt. Bosch deelt mee dat hij schildert in de geest van de Moderne Devotie, dat hij met zijn drieluiken de zondaars wil waarschuwen en dat hij nu verder met rust wil gelaten worden. Het zal duidelijk zijn dat deze populariserende tekst zeer oppervlakkig en onbetrouwbaar is. Dat laatste wordt alleen reeds aangetoond doordat de auteur het meermaals over de doeken van Bosch heeft (Bosch schilderde op panelen). Op bladzijde 241 signaleert Boom op het rechterluik van de Tuin der Lusten een aartsengel die een geblinddoekte man met zijn zwaard doorboort. Een aartsengel in de hel!
[explicit]
