Borchert 2016b
Meesterwerk – Masterpiece – Jheronimus Bosch (Till-Holger Borchert) 2016
[Lannoo, Tielt, 2016, 48 blz.]
Blijkbaar naar aanleiding van het Bosch-jaar 2016 werd het hoofdstuk over Jheronimus Bosch uit Till-Holger Borcherts Meesterwerk van Van Eyck tot Rubens in detail (zie Borchert 2013) gerecycleerd in een kleine aparte uitgave. De tekst (Nederlands en Engels) en de afbeeldingen betreffen drie Bosch-triptieken (De Aanbidding der Wijzen, De Tuin der Lusten en De Hooiwagen, alle drie Prado – Madrid) en komen grotendeels overeen met de versie uit 2013, afgezien van enkele kleine wijzigingen (bijvoorbeeld de naam van de schilder: toen Hiëronymus Bosch, nu Jheronimus Bosch).
Er is nochtans ook één belangrijker verschil. In 2013 sloot Borchert zich nog aan bij Koreny 2012 door de Hooiwagen-triptiek (Prado) toe te schrijven aan een linkshandige, bijzonder getalenteerde navolger van Bosch [Borchert 2013: 274]. In deze nieuwe versie luidt het echter plots dat ‘diepgaand technisch onderzoek’ (waarmee vermoedelijk verwezen wordt naar het BRCP-project) heeft aangetoond dat de Hooiwagen ‘naar alle waarschijnlijkheid’ door Bosch zelf geschilderd werd [p. 34]. Bijzonder merkwaardig is dan wel dat men (de auteur zelf of iemand van de uitgeverij?) vergeten is de rest van de tekst in deze zin aan te passen. Daar lezen we nog altijd dat de Hooiwagen wezenlijk verschilt van Bosch’ eigenhandige werken [p. 39] en dat de schilder van de Hooiwagen duidelijk de landschappen van Joachim Patinir bestudeerd heeft.
Het is niet de enige slordigheid die deze (overigens weer fraai geïllustreerde) publicatie ontsiert. Op bladzijde 4 lezen we dat Bosch voor ‘de broederschap’ feestmalen organiseerde, alsof iedereen zou weten om welke broederschap het hier gaat. Vergelijking met de originele tekst uit 2013 leert ons dat de vorige alinea, waarin het inderdaad gaat over de Onze-Lieve-Vrouwebroederschap, in 2016 gewoon is weggevallen, zodat de formulering ‘de broederschap’ nu volledig in de lucht komt te hangen.
[explicit 9 oktober 2016]